W gminie Stryszawa rośnie kilkadziesiąt drzew będących pomnikami przyrody. Najwięcej starych drzew rośnie w Lachowicach. Wokół kościoła parafialnego zachowało się kilkanaście liczących ponad 150 lat lip i sosen. W Lachowicach Dolnych rośnie blisko 200-letnia lipa. W osiedlach: Krale, Wojtaszki, Podgronie, Zagrody i Adamy rośnie ponad 10 cisów, z czego cis „Gracjasza” na osiedlu Zagrody jest trzecim co do grubości cisem polskich Karpat i jednocześnie jednym z najstarszych. Na stokach Czarnej Góry i Jaworzyny rośnie kilka olbrzymich jodeł, widocznych ponad lasem z kilkunastu kilometrów. W Stryszawie w otoczeniu zabytkowego dworku rośnie kilka starych drzew w tym uznawany za pomnik przyrody modrzew. Niestety największe ze stryszawskich drzew runęło pod naporem wiatru jesienią 2012 roku. Przy żółtym szlaku na Jałowiec rȯsł najstarszy świerk w Beskidach – „Siłosław”. Jego wiek szacowano na ponad 300 lat. W Krzeszowie liczące ponad 150 lat dęby i lipy rosną na cmentarzu parafialnym. W centrum wsi do zabytków zalicza się cis i olbrzymi dąb. W Targoszowie największą atrakcją przyrodniczą są limby pod szczytem Leskowca, nasadzone prawdopodobnie w I poł. XX wieku oraz rozłożysty dąb w osiedlu Brańkówka.
Na terenie gminy jest ponad 20 szczytów, z których wiele jest znanych z atrakcyjnych panoram górskich. W Beskidzie Żywieckim widokami zaimponować mogą: Zagrodzki Groń, Kiczora, Surzynówka i przede wszystkim Jałowiec. Ze szczytu Jałowca rozciągają się widoki w kierunku południowym i zachodnim. Widzimy stąd pasma należące do Beskidu Żywieckiego, Śląskiego, Małego, Średniego, Magury Orawskiej i Małej Fatry. Ze środkowej części Hali Trzebuńskiej poszerzają się one jeszcze o panoramę w kierunku południowo-wschodnim a do panoramy dołączają szczyty Tatr Wysokich. W Beskidzie Makowskim atrakcyjne widokowo są: Gachowizna, Palenica i Wajdów Groń. Jednak z najpiękniejszych widoków w gminie słyną Leskowiec Groń Jana Pawła II w Beskidzie Małym. Ze szczytu Leskowca rozciągają się widoki w kierunku wschodnim, południowym i częściowo zachodnim oraz północnym. Widzimy stąd pasma należące do Beskidu Średniego, Małego, Wyspowego, Żywieckiego, Gorców, Tatr Wysokich i Tatr Zachodnich. Ze środkowej części podszczytowej hali poszerzają się one jeszcze o panoramę w stronę Beskidu Śląskiego. Ze Gronia Jana Pawła II ponadto ujrzymy Kraków i Skawinę a także miasta Górnego Śląska. Wśród turystów Leskowiec i Groń Jana Pawła II uchodzą za jedne z najlepszych punktów widokowych w Beskidach.
Teren gminy Stryszawa pokrywa gęsta sieć znakowanych szlaków turystycznych. Tworzy ją kilkanaście szlaków pieszych PTTK, trzy szlaki chatkowe, pięć ścieżek dydaktycznych, trzy górskie trasy rowerowe i jedna międzynarodowa, a także jeden szlak konny i jedna trasa pielgrzymkowa. Górskie szlaki PTTK prowadzą w najciekawsze pasma górskie gminy Stryszawa. Ich najgęstsza sieć znajduje się w okolicach Leskowca i Jałowca – najwyższych szczytów gminy. Głównymi punktami wyjściowymi w Beskid Mały są Krzeszów i Targoszów, w Pasmo Pewelskie – Hucisko, w Grupę Żurawnicy – Krzeszów, a w Beskid Żywiecki Stryszawa i Lachowice. Szlaki utrzymane są w dobrym stanie, a w punktach wyjściowych, na skrzyżowaniach szlaków i na szczytach znajdują się tabliczki kierunkowe. Szlakami pieszymi możemy również wybrać się poza gminę Stryszawa, w rejon Mędralowej i Babiej Góry w Beskidzie Żywieckim, czy Łamanej Skały w Beskidzie Małym. Wielki węzeł szlaków znajduje się przy schronisku PTTK pod Groniem Jana Pawła II. W kilkunastu punktach gminy szlaki krzyżują się, bądź rozwidlają. Dzięki temu możemy wybierać różne opcje dalszej wędrówki.
Innym rodzajem górskich szlaków turystycznych są tzw. szlaki chatkowe. Wyznaczone one zostały przez oddział PTTK w Gliwicach, a prowadzą one do schroniska na polanie Adamy. Oznaczone są one kolorowym domkiem na tle białego kwadratu. Wytyczone zostały trzy takie szlaki: niebieski z centrum Lachowic, czerwony z Koszarawy Cichej i żółty ze Stryszawy Roztok. Szlaki chatkowe uzupełniają sieć szlaków PTTK w Paśmie Solnisk.
Uzupełnieniem szlaków PTTK są również gminne ścieżki dydaktyczne. Na terenie gminy Stryszawa wytyczono pięć ścieżek i każda z nich służy promocji innych walorów. Ścieżki zapoznają z: przyrodą ożywioną, przyrodą nieożywioną, architekturą sakralną, widokami i osobą Kardynała Stefana Wyszyńskiego.
W gminie Stryszawa wyznakowano trzy górskie trasy rowerowe. Łączna długość tras wynosi 80 km, a każda z nich stanowi pętlę. Ponadto przez gminę Stryszawa prowadzi międzynarodowa trasa rowerowa „Szlak Bursztynowy” łącząca Budapeszt z Krakowem i Karpacka Droga Rowerowa, która przecina na terenie gminy północne stoki Jałowca.
Najnowszy ze szlaków to Beskidzka Droga Świętego Jakuba. Szlak ten prowadzi przez atrakcyjne przyrodniczo obszary, a także istotne punkty kultu religijnego w Beskidach. Szlak wytyczony został w 2012 roku, a w terenie poznamy go po czerwonym krzyżu na tle białej muszli. Na terenie gminy szlak prowadzi grzbietem z Łamanej Skały na Groń Jana Pawła II.
Najcenniejszym zabytkiem w gminie Stryszawa jest kościół p.w. św. Ap. Piotra i Pawła w Lachowicach. Kościół ten uznawany jest przez specjalistów za jeden z najpiękniejszych i najcenniejszych drewnianych kościołów w Polsce. Świątynia została wybudowana w latach 1789-1791, a formą nawiązuje do typowej karpackiej architektury sakralnej. Kościół jest orientowany, z gontowym dachem, XIX-wieczną polichromią, kamienną chrzcielnicą oraz cennymi ołtarzami barokowymi i barokowo-klasycystycznymi. Wewnątrz urzeka on chórem muzycznym z ponad 150-letnimi organami, bogatą polichromią oraz pozornym sklepieniem kolebkowym nad nawą i prezbiterium. W sezonie letnim od kilku lat odbywa się tutaj jeden z koncertów organizowanych w ramach Beskidzkiego Festiwalu Muzyki Organowej i Kameralnej. W roku 2004 zabytek został laureatem w konkursie Generalnego Konserwatora Zabytków „Zabytek Zadbany”. Rok wcześniej świątynia „otarła” się o wpis na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Kościół w Lachowicach był jednym z obiektów X Małopolskich Dni Dziedzictwa Kulturowego, które odbyły się w 2008 roku.
Do cennych zabytków sakralnych zalicza się także kościoły w Krzeszowie i Stryszawie. Kościół w Krzeszowie został wybudowany w 1902 roku i jest on największą świątynią w gminie. Posiada on na wyposażeniu liczne elementy z poprzednich, drewnianych świątyń. Najcenniejszym jest drewniany krucyfiks z 1380 roku. Kościół w Stryszawie wybudowano w 1894 roku. Wewnątrz znajdują się neogotyckie ołtarze, stacje drogi krzyżowej, chór muzyczny i konfesjonał. Ściany świątyni zdobią malowidła z początku XX wieku.
W górnej Stryszawie na niewielkim wzgórzu w 1870 roku ówcześni właściciele Stryszawy – Braniccy wznieśli murowany dwór. Jest to budowla parterowa, tynkowana z piętrowym ryzalitem od frontu. Posiada dwuspadowy dach pokryty obecnie blachą. Na narożach wykonano pilastry, a otwory okienne zdobią boniowane nadokna. Przed wejściem do dworku znajduje się drewniana, przeszklona weranda. Dworek przez lata niszczał. Po II wojnie światowej przez lata znajdowały się w nim mieszkania. Pod koniec XX wieku był siedzibą leśnictwa. Na początku XXI wieku obiekt przejęła gmina. Dziś dworek pięknie odnowiony jest siedzibą Gminnego Ośrodka Kultury. W dworku znajduje się Beskidzkie Centrum Zabawki Ludowej, niewielkie Muzeum Zabawki, a także Babiogórskie Sklepiki, gdzie można zakupić drewniane zabawki z obszaru gminy Stryszawa.
Na terenie gminy znajduje się kilkadziesiąt obiektów małej architektury sakralnej. Każda z miejscowości może poszczycić się kapliczkami, które nie tylko są obiektami kultu religijnego, lecz są również cennymi zabytkami. Najcenniejsze, najstarsze i jednocześnie najciekawsze z nich są kapliczki kolumnowe. Na terenie. Dwie odnajdziemy w Stryszawie i Lachowicach, a po jednej w Kukowie i Krzeszowie.
Gmina Stryszawa to ważny punktów na beskidzkiej mapie tradycji i kultury. Miejscowości tworzące gminę należą do tzw. żywiecko-suskiego ośrodka zabawkarstwa ludowego. Jest to najstarszy tego typu ośrodek w Polsce, ponieważ tradycja zabawki stryszawskiej sięga I połowy XIX wieku. Na początku XX wieku zaczęto strugać ptaszki na masową skalę, a ich pierwotne zdobienie w postaci kresek, kropek, wężyków i plamek zastąpiono naturalnymi barwami ptaków. Obecnie również często możemy spotkać tzw. „rajskie ptaszki” – czyli ptaszki pomalowane w innych kolorach aniżeli występują w rzeczywistości. Dzięki rodzinnemu charakterowi tworzenia ptaszków, bryczek, koników, wózków, taczek i kołysek, „klepoków” i „wyścigowców” zabawkarska tradycja przetrwała do dziś. W Stryszawie i Lachowicach do tej pory żyją rodziny, które wytwarzają zabawkę ludową. Zabawki z żywiecko-suskiego ośrodka zawdzięczają swoją popularność nie tylko rodzinom, które je tworzą oraz wieloletniej tradycji, ale i kilku instytucjom, które chronią lokalne dziedzictwo jednocześnie je promując.
Gmina Stryszawa znana jest z licznych imprez kulturalnych. Najbardziej rozpoznawaną z nich jest „Święto Zabawki Ludowej”. Wśród cyklicznych, corocznych imprez wymienić można również powiatowy konkurs potraw regionalnych „O złotą warzechę”, „Kurowskie warzenie bigosu”, „Dni Lachowic”, a także wakacyjne imprezy: „Biesiada Stryszawska”, „Zbójowanie pod Jałowcem” i „Pożegnanie lata”. Dla miłośników gór organizowany jest „Rajd Wyszyńskiego”na Jałowiec, a dla wielbicieli muzyki klasycznej „Beskidzki Festiwal Muzyki Organowej i Kameralnej”. Gminne imprezy kulturalne są atutem gminy Stryszawa. Ich celem jest nie tylko kultywowanie lokalnych tradycji i obrzędów, ale i wspólna, świetna zabawa zarówno mieszkańców jak i przyjezdnych.
Największą cykliczną imprezą w gminie Stryszawa jest „Święto Zabawki Ludowej”. Ta dwudniowa impreza o charakterze folklorystycznym, odbywa się w Stryszawie od roku 1996. Jej celem jest m.in. popularyzacja i przekazywanie tradycji zabawkarskiej wśród społeczeństwa, umocnienie tożsamości regionalnej oraz promocja lokalnego dziedzictwa kulturowego. Co roku tematem Święta jest inna zabawka: ptaszki, koniki, bryczki, a nawet lalki i misie. Podczas imprezy odbywają się konkursy skierowane do dzieci i młodzieży. Świętu towarzyszą: kiermasz rękodzieła ludowego, na który zapraszani są twórcy ludowi m.in. zabawkarze, występy zespołów regionalnych z kraju i zagranicy oraz koncerty znanych polskich artystów.
Najbardziej atrakcyjny i najczęściej odwiedzany region turystyczny w Polsce to góry. Na górskich szlakach turystów spotkać możemy o każdej porze roku, zimą dodatkowo zapełniają się stoki narciarskie. Poza znanymi każdemu Polakowi kurortami górskimi jest mnóstwo mniejszych miasteczek i gmin, które mają do zaoferowania wiele atrakcji turystycznych. Często pomijane lub pobieżnie opisywane w publikacjach są następnie omijane przez turystów szerokim łukiem. Niestety najczęściej zupełnie niesłusznie.
Jedną z takich „zapominanych” gmin jest Stryszawa znajdująca się w południowo-zachodniej części województwa małopolskiego. Położona na pograniczu Beskidów: Żywieckiego, Małego i Średniego gmina Stryszawa posiada liczne walory turystyczne, które mogą być atrakcyjne zarówno dla turysty indywidualnego jak i rodzin czy zorganizowanych grup. Jednocześnie turysta uniknie tu męczącego zgiełku, z którym spotka się w wielu górskich miejscowościach.
